Nowości

Karolina Kazik

Karl Dedecius’ Translationsprinzipien

in den Übersetzungen der Lyrik von Mascha Kaléko durch Ryszard Wojnakowski

Celem powyższej pracy jest zdefi niowanie charakterystycznych cech indywidualnej teorii translacji Karla Dedeciusa oraz określenie jej wartości wśród klasycznych teorii dotyczących przekładu poezji. Wiele uwagi poświęcono roli tłumacza w procesie translacji. W tym celu wyekscerpowano wiersze niemieckiej poetki Maschy Kaléko z tomu Moje epitafium, a następnie porównano je z ich tłumaczeniem na język polski autorstwa Ryszarda Wojnakowskiego po to, aby zbadać cechy języka oryginału oraz sprawdzić, czy funkcja tekstu wyjściowego została zachowana w tekście docelowym (teoria skoposu).

Martyna Nowak

Milo Raus Verständnis der Freiheit anhand von ausgewählten Werken

Milo Rau ist ein Schweizer Theaterregisseur, Schriftsteller, Aktivist und Intellektueller. Mit seiner Theater- und Filmproduktionsgesellschaft International Institute of Political Murder realisierte er bisher mehr als 50 künstlerische Aktionen und Theaterinszenierungen, die von medialen Dokumenten, Büchern, Filmen, Ausstellungen und Debatten begleitet wurden. 

Monika Reks

Konceptualizacja czasu w relacjach ludzi chorych na depresję

Inspiracją do napisania pracy była obserwacja, że dla ludzi wokół mnie zagadnienie czasu stało się bardzo ważne, a czas – upersonifikowany – zyskał dużą moc, stał się bardzo wpływowy. Wydało mi się to dziwne. Zaczęłam to spostrzeżenie zestawiać z powszechnym w naszej kulturze obrazem człowieka chorego na depresję – kogoś, komu czas wydaje się dłużyć. Ciekawe wydało mi się porównanie osób, które są niezadowolone z braku czasu, z grupą ludzi, dla których nadmiar czasu – zdaje się – jest problemem.

Heinz Piontek

Przed oczami

Próby i starania

Prezentowany właśnie debiutancki tom opowiadań Heinza Piontka Przed oczami przetłumaczony został przez studentów Instytutu Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Jest to pierwsza próba całościowego przekładu tego zbioru na język polski. Dotychczas dokonano tłumaczenia jedynie fragmentów tych utworów, a także dwóch opowiadań – Brat i brat oraz Rozproszeni – w całości...

Alicja Derych

Realizacja wybranych grup spółgłoskowych polszczyzny

przez natywnych użytkowników języka angielskiego

Opracowanie jest wynikiem syntezy zainteresowań naukowych fonetyką oraz nauczaniem języka polskiego jako obcego. Dotyczy ono jednego z bardziej złożonych zagadnień artykulacyjnych polszczyzny – realizacji grup konsonantycznych, która sprawia trudności nie tylko obcojęzycznym studentom, ale również niektórym natywnym użytkownikom języka polskiego. Autorka w swojej pracy przytacza najpierw wybór ustaleń dotyczących zbitek spółgłoskowych języka polskiego i angielskiego, zagadnień obejmujących percepcję dźwięków mowy oraz błędów w zakresie wymowy charakterystycznych dla natywnych użytkowników języka angielskiego. Na podstawie przeprowadzonego przez siebie badania analizuje następnie artykulację wybranych połączeń spółgłoskowych, zastanawia się także nad potencjalnymi źródłami trudności i błędów.

Berenika Dyczek

Gra w illusio w polu literackim

Analiza biograficzna

W pracy, po pierwsze, podjęte zostało zagadnienie samoświadomości pisarzy w powiązaniu z motywami kierującymi ich w stronę działalności literackiej. Drugi problem związany jest z socjologicznymi impulsami działań twórczych. Do analizy tego problemu wykorzystano niezbędne, wg Znanieckiego, czynniki, które inicjującą działania twórcze. Kolejne zagadnienie dotyczy roli socjalizacji pierwotnej i jej wpływu na późniejszą twórczość oraz oddziaływania szkoły na generowanie dążności buntowniczych. Ponadto, respondenci będą pytani również o czynniki, które według ich oceny przyczyniły się do uznania instytucjonalnego przez szerszy krąg artystyczny. Ostatni problem dotyczy tego, jak pisarze i poeci, którzy swoje kariery rozwijali w PRL, postrzegają zmianę ustrojową i swoją rolę w nowej rzeczywistości.

DEDECIUSkalia

Dzieło Karla Dedeciusa w dydaktyce szkolnej i akademickiej

Redakcja: Katarzyna Nowakowska, Anna Górajek, Edward Białek

Odbiorcami zamieszczonych w tej monografii materiałów, w tym gotowych konspektów zajęć, są nauczyciele języka polskiego i niemieckiego w polskich szkołach średnich oraz nauczyciele akademiccy (germaniści, kulturoznawcy i poloniści). Cel, jaki przyświeca Autorkom i Autorom zamieszczonych w niej rozpraw i szkiców o Dedeciusie, to zapoznanie młodzieży polskiej z wybranymi elementami dzieła tego niestrudzonego popularyzatora literatury polskiej w krajach niemieckiego obszaru językowego.

Utz Rachowski

Spaziergänge mit Miss Suki durch die Literatur-, Kunst-

und Weltgeschichte

Spacery z miss Zuki przez historię literatury, sztuki i świata 

Übersetzt von/Przełożyła Ewa Szymani

Nachwort von/Posłowie Ewa Matkowska

Miss Suki, eine kleine kluge Hündin weiblichen Geschlechts und ein mutiger Cavalier King Charles Spaniel, sowie Freund und Muse des Dichters Utz Rachowski, kommt wieder in seinem neuen Text, dem Poem „Spaziergänge mit Miss Suki / Spacery z miss Zuki“.

Miss Zuki, zarazem mądra psina płci żeńskiej i dzielny cavalier king Charles spaniel, a także przyjaciel i muza poety Utza Rachowskiego, powraca w jego nowym tekście, poemacie pt. „Spaziergänge mit Miss Suki / Spacery z miss Zuki”.

Kamila Śniegocka

„Przyjaciel mojej duszy” – wspólne wątki w twórczości Josepha Rotha
i Józefa Wittlina

„Miałem wielu przyjaciół w życiu, ale tylko jeden Roth nazywał mnie przyjacielem swej duszy” – tak wspominał Josepha Rotha Józef Wittlin...

Jako spadkobiercy wielonarodowej monarchii musieli dokonać wyboru, w jakim języku chcą tworzyć, kto ma być odbiorcą ich dzieł, do jakiego kręgu kul­turowego chcą należeć. Choć podjęli różne decyzje, ich twórczość naznaczona jest wspólnymi motywami: traumą I wojny światowej, a w przypadku Wittlina także wojny polsko-ukraińskiej, oraz poszukiwaniem tożsamości kulturowej, narodowej i religijnej. Wittlin wybrał polszczyznę – określał siebie mianem polskiego pisarza, Roth zaś tworzył w języku niemieckim i podkreślał swą przynależność do niemiec­kojęzycznego kręgu kulturowego. 

Bogusław Czechowicz

Idea i państwo. Korona Królestwa Czech w latach 1457–1547
Tom IV. Król i stany
Część 2. Książęta i szlachta. A. Książęta i hrabiowie

Zeszyt pierwszy części drugiej tomu czwartego omawia czeskokoronną arystokrację oraz jej działalność kulturotwórczą ze szczególnym uwzględnieniem sztuk plastycznych. Poszczególne rody omówiono z osobna, poczynając od książąt  (Przemyślidzi, Piastowie, Podiebradowie i inni), a kończąc na hrabiach (Hardekovie, Gutštejnowie i Šlikowie) i innych osobach o szczególnej pozycji w państwie (np. Jan Korwin). Opracowanie to chronologicznie wykracza poza rządy Władysława II, obejmując zjawiska dokonujące się w latach 1457–1547, jednakże ze szczególnym uwzględnieniem szeroko rozumianego przełomu XV i XVI wieku. 

Bogusław Czechowicz

Idea i państwo. Korona Królestwa Czech w latach 1457–1547
Tom IV. Król i stany
Część 2. Książęta i szlachta. B. Magnaci

Zeszyt drugi części drugiej tomu czwartego wprowadza w świat genealogii, herbów, zamków i rodowej pamięci, czyli omawia poszczególne rody magnackie Czech, Moraw, Śląska i obojga Łużyc. Opracowanie to chronologicznie wykracza poza rządy Władysława II, obejmując także zjawiska dokonujące się w latach 1457–1547, ale ze szczególnym uwzględnieniem szeroko rozumianego przełomu XV i XVI wieku. W większym stopniu jest to praca z zakresu historii sztuki niż historii, oparta także na autopsji setek obiektów, takich jak rezydencje (niekiedy wspaniałe i rozległe, a czasem ich skromne relikty), kościoły z nekropolami czy dzieła pomniejsze, jak choćby pieczęcie. 

Pabluś i przyjaciele
Przygody wrocławskiego buldożka spisane przez Leszka Antoniego Nowaka

Pablo Barrantes de Kinsky y Pereira de los Campos

Któregoś długiego deszczowego lipcowego dnia natrafiłem na przeglądaną przez Leszka książkę. Pozostawił ją na stojącej obok kanapy snycerowanej ławeczce. Wprawdzie tylko chciałem sprawdzić, czy stojąca na niej paterka na ciasteczka jest pusta, czy też może nie. Bo jeżeli byłyby w niej maślane ciasteczka, to mogłyby się, broń Panie Boże!, zakurzyć. A nie ma nic mniej estetycznego jak zakurzone ciasteczka, o tym przecież wiedzą wszyscy. Z rozczarowaniem stwierdziłem, że paterka jest na szczęście pusta, gdyż inaczej musiałbym ją uprzątnąć, a szkoda. Wtedy mimochodem zerknąłem na stronę rozwartej książki. Czyżby to była książka o psach?

Polskie modele odbioru twórczości Petera Turriniego

Redakcja: Joanna Małgorzata Banachowicz i Krzysztof Huszcza

Kiedy w październiku 2014 roku Peter Turrini odwiedził Wrocław, by wziąć udział w poświęconej mu sesji naukowej, przywiózł ze sobą najnowszą wtedy sztukę teatralną C’est la vie. Ten niezwykły tekst stanowi summarium różnych przemyśleń dramatopisarza na temat własnego życia, swoiste podsumowanie w postaci kolażu składającego się z fragmentów opublikowanych wcześniej wierszy, przemówień i listów, którymi autor żegna się ze swoją publicznością i ze światem. Charakter monologu przedstawienia nie jest przypadkowy. Turrini, rocznik ’44, przyjechał do nadodrzańskiej metropolii świętować swoje okrągłe urodziny, a że w jego twórczości smutek zawsze znajdował ujście w ironii – tym razem w autoironii – również i ten utwór naładowany jest sprzecznościami. Być może testamentowy charakter ostatnich strof dramatu zawdzięczamy zwyczajnej ludzkiej kokieterii a zarazem głębokiemu wewnętrznemu przekonaniu pisarza, że jednak będzie żył długo i szczęśliwie, „bo takie jest życie!”. 

Nie tylko arcydzieła

Literatura w nauczaniu języków obcych

Redakcja: Katarzyna Nowakowska

Monografia zbiorowa Nie tylko arcydzieła. Literatura w nauczaniu języków obcych powstała z inicjatywy pracowników Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Uniwersytetu Warszawskiego i Zakładu Dydaktyki Literatury w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. W realizację tego interdyscyplinarnego projektu włączyli się przedstawiciele różnych kierunków neofilologicznych, wśród nich językoznawcy, literaturoznawcy i kulturoznawcy reprezentujący kilka ośrodków akademickich: Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Uniwersytet Wrocławski i Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Lesznie.

Lekarz i jego pacjent – pacjent i jego lekarz

Studia z dziejów literatury i medycyny

Redakcja: Dariusz Lewera, Angela Bajorek, Edward Białek

Zadanie badawcze, jakie postawili sobie uczestnicy trzeciej odsłony projektu, to naukowy opis sfery napięć zachodzących między lekarzem a pacjentem (kuracjuszem), jakie mogą być elementem świata przedstawionego tekstów fikcjonalnych dla dorosłych i młodszych odbiorców bądź też motywem przewodnim lub pobocznym biografii. Mogą być one rekonstruowane również na podstawie świadectw zaliczanych do egodokumentów (dzienniki, wspomnienia, autobiografie, relacje z podróży). Przedmiotem badań, których wyniki publikowane są na kartach tej monografii, są wypowiedzi osobiste oraz literackie kreacje postaci lekarzy i ich pacjentów umieszczonych w przestrzeni wyznaczonej przez granice danego zakładu opieki zdrowotnej (uzdrowiska), wypowiedzi problematyzujące relacje interpersonalne i sygnalizujące zjawiska charakterystyczne dla funkcjonowania zbiorowości w różnych podmiotach leczniczych.

Kamil Pietrowiak

Do zobaczenia. Opowieści niewidomych kobiet

W jaki sposób kobiety, które nie posługują się wzrokiem, odnajdują się w „świecie widzących”? Jak rozumieją i wcielają normy, zakazy i nakazy kultury wizualnej, w tym wymogi dotyczące wyglądu i urody? Jak radzą sobie ze społecznymi oczekiwaniami i rolami związanymi z kobiecością? Jak budują partnerskie czy małżeńskie relacje? Jak realizują się w roli matek?

Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w opowieściach jedenastu niewidomych kobiet...

Marta Żulińska

Wiara i spleen

O poezji religijnej Jana Lechonia

O ile Skamandryci jako grupa funkcjonują w powszechnej świadomości polskich czytelników, o tyle autorzy z osobna, może za wyjątkiem Juliana Tuwima, nie cieszą się dużą popularnością. Wciąż brakuje wznowień poezji Słonimskiego, Iwaszkiewicza czy Wierzyńskiego. Choć nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku najmłodszego z nich Lechonia: w ostatnich latach pojawiło się kilka wyborów jego wierszy w popularnych wydawnictwach, a on sam zdaje się na nowo zyskiwać uznanie w różnych kręgach, także wśród młodych ludzi.