Kształtowanie się wzorców kultury uzdrowiskowej w kontekście środowiska naturalnego uzdrowisk europejskich

Tom 15. serii Kultura uzdrowiskowa w Europie, zatytułowany Kształtowanie się wzorców kultury uzdrowiskowej w kontekście środowiska naturalnego uzdrowisk europejskich, poddaje analizie problem związków między środowiskiem przyrodniczym uzdrowisk a modelem pobytu i leczenia, który się w nich wytworzył. Lokalizacja uzdrowiska decydowała bowiem o tym, jaka publiczność uznawała przyjazd do niego za atrakcyjny, co stanowiło o powodzeniu kurortu i kierunku jego dalszego rozwoju. Podstawowym warunkiem sukcesu uzdrowiska wśród publiczności było jak najpełniejsze uwzględnienie oczekiwań tej grupy klientów, których uwagę uzdrowisko pragnęło przyciągnąć i jak najdłużej utrzymać. Dla większości uzdrowisk było to jednak zadanie zbyt trudne do spełnienia, dlatego nie utrzymywały się na rynku dłużej niż dwa pokolenia. Pierwsze składało się z ich założycieli, którzy wybierali konkretne miejsce na założenie uzdrowiska, wyposażając je w określony rodzaj infrastruktury. Drugie składało się z ich spadkobierców, którzy przeważnie musieli zmagać się z niedostosowaniem tej infrastruktury do oczekiwań gości. Rzadko bowiem decyzja o założeniu uzdrowiska była dostatecznie dobrze przemyślana, a zarazem oparta na dostatecznych podstawach kapitałowych. Przeważnie założyciele uzdrowisk działali bez planu i zabezpieczonego na rozwój uzdrowiska kapitału, licząc na to, że kuracjuszom spodoba się przeznaczona dla nich infrastruktura i będą chcieli z niej korzystać w coraz większej liczbie, co przysporzy właścicielom kurortu oczekiwane dochody. W większości jednak tak się nie działo, lokalizacja uzdrowiska nie okazywała się dla potencjalnych kuracjuszy atrakcyjna, a jego infrastruktura była oceniana jako zbyt skromna wobec ich oczekiwań. Problemem bywał także zbyt długi lub zbyt trudny dojazd do uzdrowiska, który zniechęcał do przyjazdu gości.